Hakan Gerçek: Tek kişilik tiyatronun delilik olduğunu düşünüyorum

Fidan GÖZAÇAN

 

Ruhsar dizisindeki Müfit karakteriyle hafızalara kazanan Hakan Gerçek, yaklaşık otuz yıldır tiyatroya emek veren bir oyuncu. ODTÜ oyunu sonrası Hakan Gerçek ile buluşup tiyatro hakkında konuştuk.

2013-2014 sezonu nasıl geçti? Neler söyleyeceksiniz şöyle bir dönüp baktığınızda?

Tiyatro Gerçek, bu sezon beş yıl aradan sonra kendi sahnesine kavuştu. Maya Cüneyt Türel Sahnesi'nde hem kendi oyunlarımızı oynadık, hem de konuk tiyatroları ağırladık. Bu bizim için hedeflerimizden birinin daha gerçekleşmesi anlamına geliyor tabi. Kendi salonumuzun olması bizi pek çok açıdan rahatlattı ama bir o kadar da zorluklar yaşadık… Yani bunu burada anlatsam senin saatlerini alırım. Sürekli olarak bir sahneyi idare etmek ve orada bir hayat oluşturmaya çalışmak Türkiye şartlarında gerçekten çok zor. Tabii bu arada diğer illere de turnelerimiz oldu. Geçen yıl ve sezonlara baktığımızda seyirci sayımızda bir artış olduğu kesin. Hele Ankara… Özellikle “Üstü Kalsın” gösterimizin üçüncü sezonunda seyircimiz çok iyiydi. Genel olarak seyirci açısından iyi bir sezon yaşadık. Ancak tiyatromuzun Beyoğlu'nun göbeğinde olması sebebiyle Beyoğlu'nda yaşanan bazı olaylar bizi de etkiledi. Zaman zaman bazı oyunlarımızı iptal etmek durumunda kaldık ama Türkiye gündemi bu sezon yeni başladığımız “Savunma” oyunumuzun ne kadar güncel olduğunu gösterdi. Önümüzdeki sezonda da seyircimizin bizi yalnız bırakmayacağını düşünüyorum. Hatta buna eminim sanılanın aksine çok sıkı, benim tabirimle cin gibi seyirciler var.

Tek kişilik oyunların kolaylık ve zorlukları nelerdir peki? Bu yıllardan beri damıtılarak gelmiş bir soru. Tiyatrocuları da zaman zaman ikiye ayırıyor değil mi?

Ben tek kişilik oyun oynamayı bir tür delilik olarak görüyorum. Günümüzde tiyatro yapmak zaten bir delilik… Hele tek kişilik oyunlarla seyirci karşısına çıkmak çok ürkütücü… Tırsıyorum ben hafiften hatta. Heyecanın tadı her seferinde ayrı… Sahnede yalnızsın. Ama belki de bir anlamda kendimi var etmemin bir yolu benim için. Tabii ki sizi izleyen seyirciler var, tabii ki arkanızda koskoca bir ekip var ama sahnedeki yalnızlığınız çok fazla ve sığınacak bir tek kendi aklınız ve yüreğiniz var. Yandınız yani, başarmak zorundasınız enerjinizi akıtmak kişinin aklına ve yüreğine geçirmek durumundasınız.

‘Hukuk’, ‘adalet’ ve ‘demokrasi’ gibi kavramların, bir zaman sonra nasıl insanların tekelinde tuhaf bir şekilde değişebileceğinin altını çizen “Savunma” oyununun sahnelenme sürecinden bahseder misiniz?

Ben “Savunma” oyununu iki sene önce düşünmeye başladım. Ama bu sezon oynadıkça gündem “Savunma” oyunun ne kadar doğru bir seçim olduğunu bana gösterdi. Tabii ki keşke bu kadar güncel hale gelmeseydi ancak ne yazık ki ülkemizde yaşanan bazı adaletsizlikler oyunumuza hizmet etti. Fena güzel kardeşim,  olanlar, duyduklarımız ve gördüklerimiz... Hukuk ve adalet insanların tekelinde değişiyor mu sence hele sen de düşün. Bak gülümsüyorsun evet yüzyıl önce Amerika'da yaşanan bütün olaylar, bugün Türkiye'de yaşanmakta.  İşçi hakları, sendikalar, ırkçılık, haksız yargılamalar ne yazık ki Türkiye'nin gündemini oluşturdu. Oyunumuz da birebir bunlardan bahsediyor. İnsan haklarını düşünmeyen sistemler mutlaka çökecektir. İnanıyorum buna. Oyunumuzun kahramanı savunma avukatı Clarence Darrow, yaşamı boyunca bunun mücadelesini vermiş. Yani yine burada bir portreyi anlatırken, fondaki tarihi görmek seyircimizi aydınlatıyor ve günümüzle bir bağ kurmasını sağlıyor. Umarım tüm dünya üzerindeki adaletsizlikler ve haksızlıklar son bulur. Bunu diliyor yine de karamsar olmamaya uğraşıyorum. 

 

Türkiye tiyatrosunun sorunu nedir sizce ve neler yapılabilir?  Yeni dünya diyalektiğinde, tiyatronun hangi koşulları çözmesi gerekir? Nerelerden başlamak ya da, soruyu böyle de sorabilirim.

Türkiye'de çok yetenekli oyuncular ve yönetmenler var. Son dönemde yeni biçimler denenmekte. Teknolojiden daha çok yararlanılmakta. Bambaşka şeyler ortaya atılıyor.  Ancak tabii ki bütün bunlar maddi imkanlar çerçevesinde oluyor. Devletin ve özel sektörün tiyatrolara çok daha fazla katkıda bulunması gerekir. Ama bu da sanırım toplumdaki sanat sevgisiyle ve bilinciyle gerçekleşecektir. Siz toplumunuza böyle bir bilinç aşılamadıktan sonra şartlar çok daha zorlaşıyor.  Bilinç dediğin şey müthiş zor oluşuyor. Sen tiyatro sahnelerini AVM yapmayı kafaya koymuş insanlara bilinç desen yüzüne bön bön bakacak. Tiyatronun bir ihtiyaç olduğunun düşünülmesi gerekiyor, lüks değil. Ha bu lüks mevzusu benim canımı sıkar. Halk tiyatroya mı gidecek? Gidecek kardeşim gitmeli, ihtiyaç bu. Bu da sizin toplumunuzda insana verilen değerle doğru orantılı sanıyorum. Etrafınıza baktığınızda hiçbir konuda insanın değerli olduğunu görmüyorsunuz. Klişe bir eğitim sistemiyle çocukları küçük yaştan itibaren eğitiyorsunuz, yaratıcılıklarını geliştirmiyorsunuz, sanat sevgisi vermiyorsunuz, sonra da bütün bunların sonucunda tiyatronun ve diğer sanat dallarının yayılamadığını görüyorsunuz. Bunun için bu işten anlayan yöneticiler, sanatı seven ve sanatın bir gereklilik olduğunu düşünen yöneticiler gerekir. Tiyatronun gelişmesi için elini taşın altına koyan birçok tiyatrocu arkadaşım var. Özellikle son dönemde genç arkadaşlarımı bu yönde çok takdir ediyorum ve bu da ileriye dair umutla bakmamı sağlıyor. Herhalde en önemli şey işinizi yılmadan, sabırla iyi yapmaya çalışmak.

Gençlerin başı çektiği yeni oluşum tiyatroları nasıl görüyorsunuz ve bazı üstatların bu gençlere karşı olumsuz tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ben genç tiyatrocu arkadaşlarım için çok olumlu düşünüyorum. Zaten Gezi olaylarından sonra ne kadar kaliteli bir gençlik olduğunun farkına da vardım. Hepsi pırıl pırıl, barışçıl, aydınlık insanlar. Bazı üstatların olumsuz yaklaşımlarını olumsuz görüyorum.  Kim bir de onlar yahu? Söylesene hele.

Üstü kalsın Cemal Süreya şiirleri 16-18 Kasım arasında Ankara idi. Ankara'da nasıl bir izleyici var? Nasıl Ankara?

Ben Ankara'yı çok seviyorum. Gri şehir falan denmiş ya hep, orasını bilemem ama sanat sever insanı vardır. Tiyatro izleyicisi kabuklaşmıştır. Hele ki öğrenciler tiyatro izlemez gibi bir durum hiç yok. ODTÜ’ye geldik, müthiş doyumlu sohbetler yaşadık arkadaşlarla.  Bak senle de doyuma ulaştık sanıyorum.