Sosyal paylaşım siteleri bağımlılık ve güvensizlik yaratıyor

Turan ULAŞ

Teknolojinin gelişimiyle birlikte, internete ulaşmanın kolaylaşması ve internetin yaygınlaşması insanların sosyal ağları kullanım oranlarını artırdı. Facebook, twitter  gibi sosyal paylaşım siteleri vasıtasıyla iletişim ve haberleşmenin internet ortamına taşınması bazı kolaylıklar sağlarken, birçok zararı da beraberinde getiriyor. Bu zararların başında bağımlılık ve güvensizlik oluşturmak geliyor.

Bilim Teknolojileri Ve İletişim Kurumu (BTK) 2011 3. çeyrek raporuna göre, Türkiye’de 2003 yılında 18 bin olan internet abone sayısı, bugün itibariyle 690 kat artışla 12 milyona ulaştı. İnternet kullanıcı sayısı ise 35 milyonu buldu. Bilim Teknolojileri Ve İletişim Kurumu raporunda özellikle son 5 yılda internet kullanıcı sayısında, diğer yıllara oranla daha fazla artış olduğu belirtildi. BTK raporuna göre; internet kullanıcı sayısının bu kadar hızlı artmasında, alışveriş yapma, araştırma, inceleme gibi nedenlerin yanında sosyal paylaşım sitelerine ulaşma isteği de önemli rol oynuyor.

Adinteractive dijital ajansı tarafından yapılan araştırmada, Türkiye’deki internet kullanıcılarının yüzde 75’inin, 18 ile 35 yaş aralığında olduğu saptandı. Adinteractive ajansının yaptığı bu araştırmada, internet kullanıcılarının en sık ziyaret ettiği ilk 3 internet adresi sırasıyla; Facebook, Hürriyet ve Hotmail olduğu tespit edildi. Son olarak bu araştırma verileri; Türkiye’deki internet kullanıcılarının yarısından fazlasının, interneti araştırma, inceleme, eğlence, bilgi edinme gibi amaçlarının yanında sosyal paylaşım için de kullandıklarını gösteriyor. TTNET şirketinin yaptığı araştırma da bunu destekliyor. TTNET’in yapmış olduğu araştırmaya göre, Türkiye’deki internet kullanıcılarının yüzde 75’i, sosyal paylaşım ve sohbet için interneti kullanıyor.

Duygulu: Sosyal ağların aşırı kullanımı yalnızlık ve depresyona sürüklüyor

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de insanların iletişimi üzerinde etkili olan sosyal paylaşım ağları, yararlarının yanında bazı zararları da beraberinde getiriyor. Psikolog Sevim Duygulu, sosyal ağların iletişimi kolaylaştırdığını, hızlandırdığını ve iletişime geçtiğimiz kişi sayısını artırdığını söyledi. Türkiye de yapılan araştırma sonuçlarına göre, insanlar eski arkadaşlarını bulma, farklı insanlarla tanışma, görüş ve düşüncelerini paylaşma isteği gibi nedenlerle sosyal paylaşım ağlarını kullanıyor. Psikolog Sevim Duygulu, sosyal paylaşım ağlarının aşırı kullanılması durumunda meydana gelebilecek sorunları şöyle anlattı:

“Sosyal paylaşım siteleri özellikle insanlar arasındaki yüz yüze iletişimi azaltıyor ve güvensizliğe sürüklüyor. Facebook, twitter gibi siteler insanları bağımlı hale getirebiliyor. Sosyal paylaşım siteleriyle meşgul olanların kullanım sürelerine dikkat etmeleri gerekiyor, sosyal ağların aşırı düzeyde kullanımı insanlarda yalnızlık ve depresyona neden olabilirken, dostluk ve arkadaşlık ilişkilerini soğutuyor.’’

Danah Boyd ve Nicole Ellisan isimli iki akademisyen 2007 yılında yazdıkları bir makalede, sosyalleşme ağlarının insanların para harcama ve çalışma alışkanlıklarını değiştirdiği iddiasında bulunuyorlar. Yapılan birçok araştırma da bu iddiayı destekliyor.

Çocuklarda da sosyal ağların kullanım oranı yüksek

Ulaştırma Bakanlığı İnternet Kurulu, ODTÜ ve Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı desteğiyle 9 ile 16 yaş arası çocukların sosyal paylaşım sitelerini kullanım alışkanlıklarıyla ilgili yapılan araştırmada, çocukların yüzde 70’inin günde en az bir defa internet kullandığı, bu internet kullananların yüzde 66’sının da günde en az bir defa sosyal ağlara girdiği belirlendi.

Uzmanlar, sosyal paylaşım sitelerinin çocukların ders çalışma sürelerini etkilediğini, çocukların sosyal ağlarda fazla vakit geçirmelerinin derslerinde başarısızlığa neden olduğunu ve çocuklarda psikolojik sorunlara sebebiyet verebileceğini belirtiyor. Uzmanlar ayrıca çok fazla sosyal ağlarda vakit geçiren çocukların ailelerine ve arkadaşlarına daha az zaman ayırdığını bununda çocuğun gelişimini olumsuz etkilediğinin altını çiziyor.

Çocukların İnternet Kullanımı Denetlenmeli

Ulaştırma Bakanlığı İnternet Kurulu tarafından hazırlanan raporda, sosyal paylaşım siteleri ve internetle ilgili ailelere şu uyarılarda bulunuldu:

‘‘Öncelikle aileler internet ve sosyal ağ kullanımı hakkında bilgilenmeliler. Çocukların bu ortamda yaptıklarını, ayrıca geçirdikleri zamanı kontrol etmeliler. Aileler ve eğitimciler çocukları, interneti güvenli kullanımı konusunda bilgilendirmeli ve bilinçlendirmeliler. Aileler, sosyal ağlardan gelebilecek tehlikelere karşı çocukları uyarmalılar.’’