Görme engeliyle görme engellilere umut olacak

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Görme Engelliler Öğretmenliği 3.sınıf öğrencisi Bekir Boztaş, görme engelini görme engelli öğrencileriyle aşacak. Doğuştan görme engelli olan Boztaş, görme engellileri ve görememeyi nasıl aşıp görme engellilere umut olduğunu anlattı.

Rukiye ELMALI

Bekir öncelikle bize görme engelin hakkında bilgi verir misin?

Ailemin üçüncü çocuğuyum ve 20 yaşındayım. Akraba evliliğinden dolayı ablam ve ben dünyaya yüzde yirmi görerek geldik,  bu genetik bir rahatsızlık. Kan uyuşmazlığından kaynaklanıyor. Şu an ise sadece yüzde beş görüyorum. Bu sadece yolumu bulamama yarıyor, hiç bir şeyi seçemiyorum.

Senin çocuklarının da görme engelli olma olasılığı var mı?

Ben bunu biliyordum aslında, ama bilmek istemiyordum. Geçen ders hocamız bunun kalıtsal olduğunu söyledi ve eğer benim çocuklarım da görme engelli olursa bilinçli bir ebeveyn olacağım.

Ortaokul ve liseyi normal lisede mi Özel Eğitim okulunda mı okudun?

Normal okulda okudum ama kesinlikle çok zorluk çektim. Eskiden okullar bu kadar yaygın değildi. Kimse de beni yönlendirmedi.

Görme engelliler bölümünü isteyerek mi seçtin?

Küçüklükten beri sorarlar ya çocuklara ne olacaksın diye, ben de formaliteden öğretmen derdim. Çünkü bir avukat bir doktor bir polis olamayacağımı biliyordum. Ama hayalimde elektrik mühendisi olmak vardı. Beni hayat yönlendirdi diyebilirim, üniversite giriş sınavından iyi bir puan aldım ve bir tercih yapmam lazımdı. Bu bölümü biliyordum ama açıkçası korkuyordum, ben görme engelliyim onlar görme engelli zor diyordum hep. Bana tüm hocalarım şehir dışında yapamazsın, yazma il dışı dediler, ama benimle irtibata geçen bu bölümden arkadaşlarım “yapabilirsin. Senin için de faydalı olur o bölümde de görme engelli var” dediler ve ben de görme engelimi onlarla unutmaya yüzde 5 de olsa onlarla bunu paylaşmaya karar verdim.

Peki, Bekir o zaman söyle bir şey diyebilir miyiz? Görme engelliler görme engelliler öğretmenliği mi seçiyor?

Hayır, genelde görme engeli olan insanlar kendileri de görme engelli oldukları için öğrencilerine bir şey aktaramamaktan korkuyor. Buraya gelenler kendine güvenenler aslında, bölümde 4 üniversitede farklı bölümlerde 38 kişi var. Öyle bir genelleme yapmak yanlış olur. Gazi Üniversitesi’nin ‘Engelsiz Gazi Kulübü’ var. Birbirimizi tanıyoruz destek olmaya çalışıyoruz

Bölümünüzün mezunlarının istihdam olanakları nasıl?

Ülke genelinde yeteri kadar okul yok,  yaklaşık 16 okul var, ancak il ve ilçelerde Rehberlik Araştırma. Ama benim ilk tercihim öğretmenlik.

Bölümde gördüğün dersler sana da faydalı oluyor mu?

Ben normal okulda okudum ve Latin alfabesi biliyorum.  Braill alfabesi bilmiyordum, onu öğrendim. Zorluk çekiyorum aslında, çünkü nokta halinde harfler var ben Latin harflerle karıştırıyorum.

Öğrencilerin var mı? Onlarla anlaşmakta zorlandın mı?

Hayır, zorlanmadım, bu bölüme gelip 4. sınıf olmuş ama daha engelli insanla konuşmamış insanlar var. Benim engelim avantajım oldu aslında. Cuma günlerimiz boş ve öğrencilerimiz var ilk başta çok tedirgin oldum. Bende görme engelliyim ama sanki bana kendilerini daha yakın hissettiler sürekli sorular soruyorlar. Görme engelli birini eğitmek kolay ama başka engellerde işler biraz daha zorlaşıyor. Biz tek görme engellilerle karşılaşmıyoruz ki otistik öğrencilerimiz de var. 

Görme engelliler için özel cep telefonu var mı?

Hayır,  yok ama sesli program var. Benim telefon ve bilgisayarımda var, ekranda ne varsa sesli okuyor. Mesajlarımı söylüyorum yazıyor ve bana gelen çağrıları mesajları seslendiriyor.

Bize görme engelli insanların yönlerini nasıl bulduğunu anlatır mısın?

Görme engelli total ve az görme diye ikiye ayrılıyor. Totaller tamamen başka duyu organlarıyla, az görmeye sahip olanlar ise biraz da görme katıntısını da kullanıyorlar. Bende görme engelliyim ve buraya geldiğimde en çok zorlandığım Ankaray’dan metroya geçiş ve hangi caddeden çıkacağımı bulmak oluyordu. Ama biz görme engelliler işitme ve koku olma yönümüzü çok kullanıyoruz. Mesela aktardan kokuyu alıp sağa dönüyorum. Işıklardan devam ediyorum. Belediyenin yapmış olduğu hissedilebilir bantlar var onlardan da yararlanıyoruz. En fazla işitme özelliğimizi kullanıyoruz.

Hissedilebilir yüzeylerin yararı oldu mu?

Aslında oldu, ama çok kaygan yağmurda karda çok kayıyor ve tam temel oturmadığı için arada söküyorlar ve şaşırıyoruz. Bastonlarımız aralarına takılıyor bizi zor durumda bırakıyor.

Özel eğitim okullarına bakış Türkiye de nasıl? Sence özel eğitim okulu mu normal okul mu tercih etmeli engelli öğrenciler?

Şu an hocalarımız bir araştırma içindeler, 5 yıla kadar bu bölüm kapanabilecek çünkü görme engellileri topluma kazandırmak amaç iken sanki onlar toplumdan daha da bölünüyor. Çocuklar etiketleniyor. Gören insan ne yapıyorsa biz de onu yapmalıyız öğretmenlerin bilinçlendirmesi gerekiyor. Öğretmenler yüzde elli görme kaybı olan insanları bile özel eğitim okullarına yolluyor.  Briall alfabesini gözüyle okuyan öğrencilerimiz var. Bizim de temennimiz kaynaşmaktan yana biz engelli olabiliriz ama biz de bu toplumun insanıyız.