Ağacın altından tarihe bakış

Sinan SANDAL

Kapalı bir hava, güzel bir esinti, insanın içinin derinliklerine işleyen bir tarih.

Resim Heykel ve Etnografya Müzelerinin bahçesindeyim. Resim ve Heykel Müzesi’nin önünden biraz aşağıya doğru inildiğinde, sonbaharın gelmesi ile yaprakları sararıp solan yaşlı büyük bir ağacın altındayım. Toprağa oturdum, ağacın gövdesine sırtımı yasladım, kafamı yukarı kaldırdım, havayı içime çektim. Hava sanki ciğerlerimi patlatacakmış hissi yarattı. Evet, havayı kokladım, o anlatılmaz yaşanır denen kokulardan birini ciğerime depoladım. Ağacın yaşlı gövdesine kafamı yasladım ve gözlerimi kapadım. Kuş sesleri eşliğinde; ciğerlerime çektiğim havayı, sararıp solan ağacın yapraklarını, sırtımı yasladığım yapraklarının tamamını dökmekte olan inatçı, yaşlı ve güzel ağacı, Nazım’ın Yaşamak şiirini ve sağıma baktığımda gördüğüm o mavi gözlü devi düşündüm, hayal ettim, düşündüm ve tekrar düşündüm, düşündüm…

Etnografya Müzesi’nin hemen önünde bulunan zaferi temsil eden at üstündeki Mustafa Kemal heykelinin baktığı yer benim düş dünyama bir kapı araladı. Bu kapıdan içeri girdiğimde Mustafa kemal Atatürk ölmüştü. İnsanlar ağlıyor ve onun koltuğunda gözü olanlar sahte gözyaşları döküyorlardı Türkiye sarsılmıştı. Atatürk’ün na’şının nereye defnedileceği düşünülüyordu, sonunda Anıtkabir’in inşasına karar verildi ve Anıtkabir’in yapılma süresinde ulu önderin na’şı Etnografya Müzesi’nde muhafaza edildi. 1938’den 1953’e kadar burada korundu. Anıtkabir’in inşası bitince Atatürk’ün na’şı Anıtkabir’e taşındı.

Etnografya Müzesi’nin hemen önünde bulunan zaferi temsil eden at üstündeki Mustafa Kemal’in baktığı yer Atatürk’ün na’şının etnografyadan alınıp götürüldüğü yer olan Anıtkabir idi. Mustafa Kemal heykelinin çok derin ve içten bir şekilde Atatürk’e “kalk hadi” der bir bakışı vardı. Atının sol ayağı havadaydı, sanki atını tam yol ileri sürüyordu. “Anıtkabir’de yatmak bitti artık, kalk ver elini” demek için tam yol ileri gidiyordu. Mustafa Kemal, o savaşçı asker gerçek anlamda Atatürk’ü kaldırabilir mi bilmiyorum, ancak onun düşüncelerini yaşatacak nice Mustafa Kemaller çıkacak, ben bunu biliyorum.